Παρασκευή, Μαΐου 11, 2007

Πώς μπόρεσα;

Σε συνάντησα σ’ ένα καφέ για μια δουλειά διεκπεραιωτική, ανάγκης.

Παραγγείλαμε καφέ. Η αμηχανία διαχεόταν μέχρι το διπλανό τραπέζι.

Τα μάτια μας σάρωναν αργά το χώρο, λες κι αναζητούσαμε από κάπου να αρπαχτούμε, να μην διασταυρωθούν τα άδεια βλέμματά μας.

Κοινότοπες κουβέντες, αδιάφορες ερωτήσεις, μισές απαντήσεις. Σιωπή…

Εσύ μετά σκυμμένος να κοιτάς την οθόνη του κινητού σου, λες και κρεμόταν ολόκληρη η ζωή σου απ’ αυτό, κι εγώ να προσπαθώ να συγκρατήσω τα δάκρυά μου.
Δυο ξένοι…

Τόσα χρόνια, τόση αγάπη, τόσες υποσχέσεις… Λες και δεν υπήρξαν ποτέ. Λες και ήταν όλα στη φαντασία μου ή σ’ ένα όνειρο, που είδα μια νύχτα μοναξιάς στον στενό καναπέ του σπιτιού μου.

Δεν είχαμε ούτε καν μια φωτογραφία μαζί, ούτε μια απόδειξη, πως κάποτε υπήρξαμε εραστές.

Οι εικόνες άρχισαν να θολώνουν γύρω μου. Υποκρίθηκα, πως μου μπήκε καπνός στο μάτι, κατευθύνθηκα αγέρωχη προς την τουαλέτα. Όχι, δεν έπρεπε να σπάσω πάλι μπροστά σου. Ούτε το κεφάλι δεν σήκωσες…

Υπήρχε άραγε κάποιο ψήγμα ενοχής στα χαμηλωμένα σου μάτια; Ποτέ δεν θα μάθω. Ποτέ δεν θα μάθω, αν ένοιωσες ποτέ για μένα το παραμικρό ή αν ήμουν ένα παιχνίδι για να σπας τη μονοτονία του συζυγικού σου βίου.

Φταίω κι εγώ, ναι, φταίω κι εγώ… Μόνο, που εγώ όσα σου έλεγα τα εννοούσα. Και δεν τα πήρα πίσω ποτέ.

Κι εκείνη η τελευταία βραδιά πάθους, που μου χάρισες, ήταν συλλογή αναμνήσεων, έτσι δεν είναι; Η τελευταία εικόνα που θά ‘κλεινε την ιστορία μας ένδοξα στο εγωκεντρικό μυαλό σου.

Πώς μπόρεσα να σ’ αγαπήσω, άνθρωπε αυτιστικέ;
Πώς μπόρεσα;

Αφιερωμένο σε μια φίλη

17 σχόλια:

bidibis είπε...

καλά αυτό το μαγαζί δεν είχε κλείσει;

Natalia είπε...

θα μπορούσε κάλλιστα να έχει γραφτεί για μένα...

Αλεξία Ηλιάδου (synas) είπε...

bidibis, αν δεις το αρχείο, πάντα κάτι γραφόταν κατά καιρούς... Είναι το δεύτερο σπίτι μου, κατά κάποιον τρόπο... το παραμελημένο... Οι άλλοι την έχουν κάνει. Μόνο ο Μάριος ασχολείται κι αυτός λιγουλάκι καμιά φορά.

natalia, και όχι μόνο...

Dawkinson είπε...

την (συν)πόνεσες τη φίλη σου...
είναι πολύ περισσότερο από ότι έκανε ποτέ εκέινος.
σίγουρα σε ευχαριστεί γι'αυτό.

athanasia είπε...

Λοιπόν, θα είμαι λίγο αιρετική:

(α) Η αμηχανία ενός πρώην εραστή δεν αποδεικνύει (τουλάχιστον όχι από μόνη της) ανειλικρίνεια ως προς τα τότε αισθήματά του (ιδίως όταν συναντιέται "διεκπεραιωτικά" με τον ή την πρώην). Άλλος μπορεί να δακρύζει, άλλος μπορεί -καλώς ή κακώς- να κοιτάζει το κινητό του για να μην δακρύσει ή γιατί αισθάνεται άβολα με το όλο κλίμα. Το τί από τα δύο μας αρέσει ως αντίδραση δεν έχει να κάνει με τα πραγματικά συναισθήματα του συγκεκριμένου ανθρώπου (τότε ή τώρα).

(β) Η προτελευταία παράγραφος λίγο μαζοχιστική μου φαίνεται (αμφισβητούμε τα πάντα για να πονέσουμε χειρότερα;). Εκτός αν γίνεται στο πλαίσιο της προσπάθειας συναισθηματικής απεμπλοκής δια της μειώσεως της αξίας της σχέσης ή του άλλου ανθρώπου (συμβαίνει κι αυτό καμιά φορά...).

(γ) Ο αυτισμός είναι σοβαρότατη νευροψυχική διαταραχή (αναπηρία δηλαδή). Επομένως, δεν πρέπει να το χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε ελαττώματα χαρακτήρα ή κακές συμπεριφορές υγιών ανθρώπων, είναι άδικο για όσους έχουν το πρόβλημα (οι οποίοι βεβαίως αγαπιούνται και καλώς αγαπιούνται, γιατί όχι;).

Apologies δια το αιρετικόν σχόλιον!

:-)

mariospi είπε...

Απορίας άξιον το τι του βρήκε η φίλη σου, Σάινας. Προφανέστατα δεν ήταν παρά ένα παιχνίδι για να σπάει τη μονοτονία του συζυγικού του βίου...
Να του πάρει ένα κινητό να την αφήσει ήσυχη!
Η φίλη σου άξιζε κάτι καλύτερο από αυτήν την κολοβή ιστορία.
(Αθανασία, επειδή ξέρω μέσες άκρες την ιστορία, ο πόνος της φίλης της Σάινας ήταν βουβός, έως και παραπλανητικός για κάποιους τύπους σαν αυτόν που αρμενίζουν στην επιφάνεια. Η Σάινας είναι που του έδωσε φωνή. Η φίλη της, μουγκή...)

Αλεξία Ηλιάδου (synas) είπε...

dawk, την συναιαθάνθηκα και ουχί την συμπόνεσα. Η συμπόνια κάτι μου κάνει σα λέξη... δεν τη γουστάρω. Μου φαίνεται... θρησκευτική.

athanasia, έχεις δίκιο για τον αυτισμό, αλλά αυτή η λέξη πάλι μ' αρέσει. Τη δανείζομαι απ' την ψυχιατρική, για να δηλώσω έναν άνθρωπο, που δεν μπορεί να κοινωνήσει τα όποια συναισθήματά του.

mariosp, η φίλη μου δεν είναι καθόλου μουγκή. Μάλλον κάτι άλλο εννοείς...

3 parties a day είπε...

Φαντάζομαι πως όταν τον αγάπησε, ο τύπος ήξερε μια χαρά να κοινωνεί τα αισθήματά του (ή τον έπαιρνε από το χεράκι και του έδειχνε εκείνη...)
Το θέμα δεν είναι πώς μπόρεσε να τον αγαπήσει, αλλά πώς θα μπορέσει τώρα να προχωρήσει με τη ζωή της χωρίς να σέρνει τη σκιά του από πίσω της.
Της εύχομαι ολόψυχα να τα καταφέρει.

athanasia είπε...

Synas,

Οι άνθρωποι με αυτισμό έχουν συναισθήματα και μάλιστα έντονα(πρόσφορα ή απρόσφορα για την περίσταση, πάντως συναισθήματα) και τα εκφράζουν μ' ένα εντελώς αδιαμεσολάβητο τρόπο και -γιαυτό, σε ό,τι αφορά τους άλλους- συχνά ακατανόητο και μερικές φορές δυσάρεστο.

Αυτό που δεν μπορούν -μεταξύ άλλων-είναι να αντιληφθούν τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων, δεν μπορούν δηλαδή να φέρουν τον εαυτό τους στη θέση του άλλου, δεν έχουν αυτό που ονομάζεται "empathy".

Yπάρχει κι ο σύγχρονος πολύ συνοπτικός ορισμός ότι αυτισμός είναι "the extreme blindnes of mind" ("mind" για να δηλώσει γνωστικό, όχι "συναισθηματικό" πρόβλημα). Για περισσότερη ενδιαφέρουσα σύγχρονη βιβλιογραφία αναφέρω εντελώς ενδεικτικά Simon Baron-Cohen (The Essential Difference) και Utah Frith (Autism).

Επομένως, όταν λέμε "πώς μπόρεσα ν' αγαπήσω έναν αυτιστικό", είναι σαν να λέμε "πώς μπόρεσα ν'αγαπήσω έναν τυφλό" (ή οποιονδήποτε άλλον με κάποιας μορφής αναπηρία).

Δεν έχω εμμονή με το political correctness. Ωστόσο, η αναφορά μιας αναπηρίας στο πλαίσιο αρνητικού χαρακτηρισμού συμπεριφορών ή χαρακτήρων, ακόμη κι αν δεν γίνεται με κακή πρόθεση, στιγματίζει και περιθωριοποιεί ανθρώπους.

Αλεξία Ηλιάδου (synas) είπε...

Αθανασία, με την περιγραφή αυτής της αναπηρίας μου εντείνεις όλο και περισσότερο την αρχική μου αίσθηση, πως χρησιμοποίησα την σωστότερη λέξη που υπάρχει γι' αυτό που ήθελα να πω! Δεν χρησιμοποιούμε τη λέξη "τυφλός" μεταφορικά; Ο Όμηρος δεν είπε εκείνο το περίφημο "Τυφλός τα τ' ώτα, τον τε νουν τα τ' όμματ' ει"; Ποιητική αδεία είναι όλα αυτά...

athanasia είπε...

Επί της ουσίας, συμφωνώ με την 3 Parties A Day και συμπληρώνω ότι καμιά φορά αυτός που έχει το θάρρος να δακρύσει χωρίς να πάει στην τουαλέτα, φεύγει με περισσότερες αναμνήσεις και λιγότερες σκιές.

Τώρα το τί του βρήκε... Υπάρχει κανείς (ή καμιά) που να μην αναρωτήθηκε (εκ των υστέρων), έστω για μια φορά, τί του (ή της) βρήκε; Κάτι βρήκε όμως, κάτι που χρειαζόταν τότε και, επίσης, κάτι που νόμισε ότι βρήκε, επειδή απλώς θα το ήθελε να είναι εκεί.

Αλεξία Ηλιάδου (synas) είπε...

3 pad κι εγώ το εύχομαι... Παίρνουμε κάποιον απ' το χεράκι, για να περάσουμε μαζί το δρόμο... μετά πρέπει να ξέρουμε και να τ' αφήνουμε... Όσο κι αν μας αρέσει η αίσθηση του "μαζί".

Athanasia, εγώ δεν αναρωτήθηκα τι του βρήκε. Ίσως να βρήκε και τον κόσμο ολόκληρο μέσα στα μάτια του, τη φωνή του, τη σκέψη του... Αναρωτιέμαι, πώς μπόρεσε να αγαπήσει έναν άνθρωπο, που πιθανώς να μην την αγάπησε ποτέ. Που πιθανώς να μην ξέρει καν ν' αγαπά... Αλλά να μου πεις "Πρέπει όλα να είναι σώνει και καλά αμοιβαία;" Ξέρω 'γω... μπορεί και όχι... Μπορεί τελικά να είναι όλα μες στο μυαλό μας, να τα φανταζόμαστε και να τα προβάλλουμε όπου μας κάνει κάθε φορά κλικ. Τι να πω...

athanasia είπε...

Synas,

Το να καταλαβαίνει κανείς τα συναισθήματα του άλλου ανθρώπου, δεν σημαίνει ότι πρέπει και να τα συμμερίζεται και να ενεργεί έτσι που να αρέσει στον άλλον.

Αν αγαπώ κάποιον, το γεγονός ότι αυτός καταλαβαίνει ότι τον αγαπώ δεν τον υποχρεώνει -άμεσα ή έμμεσα-να χαίρεται που τον αγαπώ, να του αρέσει ο τρόπος που τον αγαπώ ή τα όνειρα που κάνω για τη σχέση μας, ή -πολύ περισσότερο- να μ' αγαπά κι αυτός.

Πικρό αλλά έτσι είναι. Αν κάτι δεν περπατά ή τελειώνει, απλώς δεν περπατά ή τελειώνει. Υπάρχει λύπη, υπάρχει πόνος, αλλά ως εκεί, δεν σημαίνει αυτό από μόνο του ότι ο άλλος είναι κακός.

Δεν ξέρω τις λεπτομέρειες της ιστορίας, ωστόσο αισθάνομαι ότι το τέλμα ή το τέλος μιας σχέσης βιώνεται συχνά -κατά τη γνώμη μου, κακώς- ως ένα είδος "αχαριστίας" του άλλου.

athanasia είπε...

Επίσης, στις ερωτικές σχέσεις όπου ο ένας από τους δύο έχει μόνιμη σχέση, νομίζω συμβαίνει συχνά να υπάρχει η φαντασίωση ότι θα διαλυθεί η μόνιμη σχέση και θα γίνει μόνιμη η "παράλληλη".

Το αν θα συμβεί αυτό ή όχι δεν εξαρτάται μόνον από τη δύναμη των συναισθημάτων στην "παράλληλη" σχέση.

Φίλος μου που βρέθηκε πριν από μερικά χρόνια σε μια τέτοια κατάσταση (σημειώνω, αγαπώντας τη γυναίκα του και τρελά ερωτευμένος με την ερωμένη του) σε κάποιο σημείο πιέστηκε τόσο πολύ από τα τελεσίγραφα και των δύο, τα κλάματα και τις σκηνές τους, ώστε απλώς προτίμησε μια τρίτη, χώρισε αργότερα με τη γυναίκα του και τελικώς ευτύχησε με μια τέταρτη.

:-)

Αλεξία Ηλιάδου (synas) είπε...

Αθανασία, μιλάμε ακριβώς για την ίδια φάση!! Τέλος πάντων, αυτό που νομίζω, είναι πως, αν σου "φύγει", δώσε στον άλλον τουλάχιστον μια ζεστή αγκαλιά, παρηγόρησέ τον, μην τον φτύνεις στα μούτρα, μην τον αφήνεις να αναρωτιέται, αν ήταν όλα ένα δικό του όνειρο. Πες του, πως ναι, τον αγάπησες, αλλά οι άνθρωποι αλλάζουν, πως υπήρξε για σένα κάτι σημαντικό, αλλά τώρα θέλεις να προχωρήσεις, πες κάτι... Βόηθησέ τον...

athanasia είπε...

Synas,

Σωστά τα γράφεις, καλό είναι να μπορεί κανείς ν' αποχαιρετήσει ωραία, να αγκαλιάσει, να πει ένα καλό λόγο, να εξηγήσει, να παρηγορήσει.

Ωστόσο, για να έρθουμε και λίγο στη θέση του "κακού", πόσο εύκολο είναι αυτό αν απέναντί του έχει μια γυναίκα που λέει ή δείχνει ότι δεν λυπάται απλώς που της έφυγε, αλλά που αμφισβητεί σοβαρά αν την αγάπησε ποτέ ή -ενδεχομένως- είναι και σίγουρη ότι δεν την αγάπησε ποτέ...

Μ' άλλα λόγια, δεν είναι μόνον θέμα του άλλου, είναι κι η δική μας στάση απέναντι στον αποχαιρετισμό: "Επειδή δεν υπάρχει τώρα, δεν υπήρξε ποτέ". Δεν βοηθάει, νομίζω.

Αλεξία Ηλιάδου (synas) είπε...

Γελάς γυαλάκια; Γελάς; :-)